30 Ağustos 2007 Perşembe

Mitoloji

Mitoloji: Mitos + logos=söz, nutuk veya zamanında geçen olaylar anlamına gelir. Mitos, Yunancada söz, öykü demektir. Mitoslar insan ülke topluluklarını ve tabiat olaylarını kişileştirerek henüz sırrını çözemedikleri hayatın ve evrenin görünümlerine birer anlam kolaylığı bağlamak ihtiyacından doğmuştur. Tabiat üstü ve fizik ötesi konuların yanı sıra tabiat kuvvetleri ile yarışa girmiş, onlarla savaşmış ilk kahramanların kimliklerini ve destanlarını anlatan bir daldır. Mitoslar doğa kuvvetlerinin kişileştirilmesi canlı varlıklar veya ölümsüz tanrılar halinde tasarlanmıştır. Destan kahramanları mitoslardaki tanrılar ve tanrısal konular hayattaki insanlar arasındaki ilişki kuramlarıdır. İlk çağların insanlarından tabiat kuvvetlerinin fizik ve epik konularını yansıtan dizelerinde başlangıcıdır. İlkel insanların fizik atılımlarına ek olarak metafizik ve psikolojik davranışı belgelerler. Taşıdıkları sevgi gücü yer yer insan yaratılışındaki zaaf ve tutkuları çağlar üstü bir kesinliğe çok yönlü bir kullanış imkanına bağlamış olmaları ile mitoslar bugünde sanatın yararlandığı bir ilham ve kültür kaynağıdırlar. Mitoslar bilgisi ve mitosların
sistemli bir şekilde toplamı demek olan mitolojinin diğer bütün milletlerin ilk çağ efsanelerinden önce bir tür latin öykülerini öykülerini getirmesi Yunan ve Latin mitolojisinin yüzyıllardır Avrupa sanat ve edebiyatını en geniş ölçüde beslemekte olmalarından gelmektedir.
Mitoloji, söylenen veya duyulan söz, masal, öykü, efsane bilimi anlamına gelir. İnsanlar duyduklarını anlatırken akıllarında biçimlendirdikleri süslü sözler ekleyerekte hikayeleri abartarak anlatmışlardır. Bunlar şair ruhlu insanlar ise kulağa daha hoş gelecek şekilde anlatılmıştır. Belirli bir uygarlığa yada dinsel geleneğe uygun inançları uygulamalı kuralları yada doğa olaylarını açıklamak amacıyla görünüşte yaşanmış olayları aktaran ama din ve törenlerle bağlantılı çoğunlukla kökeni bilinmeyen ve en azından kısmen geleneğe dayanan söylenceler, aynı zamanda din ve başlangıçtaki olayların efsanevi anlatım tarihidir.
Bu çok özel mahiyetteki karakterleri anlatımında ve hikaye edinişinde tabiat üstü varlıklar
bir yada birden fazla merkezi bir rol oynamaktadır. İnsanın yaratılışında var olan doğaya anlama ve yorumlama eğilimi evrenin yapısını ve oluşumunu açıklamaya yöneltmiş ve yaratılış mitosu ortaya çıkmıştır. Mitos insanın kendisi ile doğayla ve kendisini açtığı duyumsadığı güçlerle çok özel bir münasebetini ifade biçimi olmuştur. Mitolojik düşünce insanın kendisi ile bir değer ve anlam kazandığı böylece insanın insana köle olmasını engelleyici bir güç kuşağı oluştururken doğayı insan için daha yaşanılır ve katlanır kılmaya vasıta olan araç yerine geçer. Toplumun ve dünyanın nasıl ve niçin yaratıldığını insanların bu şart içinde varoluşlarını anlatmak kendilerini kuşatan doğayı verimli tanımaları için zorunlu bilgiler vermek amacına yöneliktir. Mitoloji dünyası eski kültür dillerinin dünyasıdır. Burada yer alan olaylar tarihi zamanın dışında yer alan efsanevi bir zamanda cereyan edip giderler. Mitolojik anlatımların pek çok özelliği arasında başlıcası onun zaman içerisinde yerleştiği çerçevesidir. Mitolojik anlatımların geçerliliğide sözü edilen zaman ve mekanın ışığında oluşmasında yapılandır. Kronolojik tarih ve zamanın dışında kutsal bir zaman olarak değerlendirilmesinde mitolojik olguların kahramanları güncel zamanın dışında bulunduklarından her asır ve her zaman kesitinde onlarla çağdaş olunabilinmektedir.

Hiç yorum yok: